Maakt de kalender deel uit van de Natuurkunde?

De Natuurkunde werd voor het eerst uitgegeven door Clarisse(1). Van een eerdere uitgave door L.G. Visscher maakt hij geen gewag en deze is nog slechts in een onvolledig exemplaar overgeleverd.(2) Clarisse baseerde zijn uitgave op hs H en nam de kalender daarin op. Daar is het nodige voor te zeggen. De Natuurkunde wordt in drie codices voorafgegaan door een computus, een leerboek over de kerkelijke tijdrekening. In andere codices met de Natuurkunde zijn van die computus fragmenten opgenomen. Het lijdt daarom geen twijfel dat deze en de Natuurkunde één geheel uitmaakten en de combinatie van een kalender met de kerkelijke tijdrekening ligt voor de hand.

Mevrouw Jansen-Sieben noemt in haar Repertorium de computus niet als een apart onderdeel en beschouwt die dus ook als deel uitmakend van de Natuurkunde. Daarentegen noemt zij de kalender wel als een apart onderdeel. Ik hoop in de loop van mijn betoog aannemelijk te maken, dat zij gelijk heeft.

  1. Sterre- en natuurkundig onderwijs, gemeenlijk genoemd: Natuurkunde van het geheel-al, en gehouden voor het werk van zekeren Broeder Gheraert. Een nederduitsch oorspronkelijk leerdicht uit het laatst der XIIIe of het begin der XIVe eeuw. Uitgegeven naar vijf zeer oude handschriften, met gebruikmaking van vier latere maar zeer naauwkeurige afschriften, met eene inleiding en aanteekeningen door J. Clarisse. Nieuwe reeks van werken van de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde te Leiden. Vierde deel. Leiden 1847.
  2. Ria Jansen-Sieben heeft het exemplaar gezien (U.B. Leiden, 1125 A 41), De Vooys eveneens (RJS, Natuurkunde, pag. 11). Ik heb het daar niet aangetroffen.