Voorwoord

De Computus is de wetenschap die de tijden beschouwt uitgaande van de bewegingen van de Zon en de Maan door de precieze vergelijking van die twee met elkaar.

God heeft immers twee grote lichten geschapen, die ons de weldaad bewijzen de dag en de nacht te verlichten en de wisseling der tijden teweegbrengen welke in dienst staan van de vergankelijkheid van de mens. De Kerk derhalve houdt zich niet bezig met de bewegingen van alle hemellichamen, maar beperkt zich tot de tijden die gemeten en onderscheiden zijn volgens de beweging van deze twee planeten(1) alleen. Daarom staat het voor de Kerk vast dat deze afgeleide wetenschap losstaat van de astronomie, die gaat over de bewegingen van alle sterren in het heelal. Deze wetenschap echter meet slechts de tijden volgens de loop van de Zon en de Maan.

Wat de astronoom bepaalt over de tijdseenheden, leidt hij af van de beweging der sterren: het is zijn taak deze beweging te bestuderen; de computist maakt de verschillen in de tijden tot zijn studieobject. Zo komt het dat de eerste met wonderbaarlijke bekwaamheid de gelijkmatigheid in de bewegingen van sterren en planeten tot in details bestudeert; door de bekwaamheid van de tweede wordt de grote ongelijkmatigheid van de nu eens grotere dan weer kleinere tijdsspannen tot een samenhangend geheel gebracht, opdat ze voldoet in alle zaken. De tijd, om daarop terug te komen,  is het gevolg van de beweging der hemellichamen, waaruit ze de maat en het getal van haar hoeveelheid en de afwisseling van haar hoedanigheid verkrijgt.

Deze computus zal zowel die tijdsdelen definiëren die groter als die kleiner zijn dan de dag. De tijdsdelen die groter dan de dag zijn, zijn de week, de maand, het jaar, het lustrum, de indictie, de eeuw en het millennium, waarover verder in deze volgorde stuk voor stuk gesproken zal worden. De tijdsdelen kleiner dan de dag zijn: de kwartdag, het uur, het punt, het moment, de uncia en de atomos.

  1. In het Ptolemaeïsche wereldbeeld – de aarde in het centrum van het heelal – gelden de zon en de maan als planeten.